वीरगन्जः विश्वभरी महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोना भाईरस कोभिड १९ को संक्रमणलाई नेपालमा रोकथाम तथा नियन्त्रण गर्न सरकारले करिब तीन महिनासम्म लगाएको लकडाउनले गर्दा कृषि क्षेत्रमा पनि ठूलो असर परेको छ । लकडाउनले गर्दा पर्सा जिल्लामा समयमै धान रोपाई हुन सकेको छैन् ।
निरन्तरको लडकडाउनले गर्दा समयमै मल, खाद्य, ईन्धन, खेत जोत्ने ट्याक्टर उपलब्ध नहुँदा धान रोपाईमा ढिलो हुँदा कृषकहरु चिन्तित नै बनेका छन । जिल्लाको बहुदरमाई नगरपालिका वडा २ सिसरिया बैरियाका हारुण अंसारीले लकडाउनले गर्दा बेरोजगार सहित समयमा खेतीपाती गर्न नसकेको गुनासो गरे ।
उनले भने, लकडाउनले गर्दा तीन महिना देखि काम ठप्प नै थियो । आम्दनीको श्रोत मरेपछि बाँझो रहेको खेत खनजोत गर्न पनि समस्या हुदै आएको थियो । धान रोपाईको समय वित्न लागेपछि बाध्य भएर लकडाउँनमै अरु संग सापटी लिएर खेतजोत्न गर्न लगाई बिउँ छरेका हौं ।
लकडाउनले उद्योग व्यापार, व्यवसायी, कलकारखाना लगायत सार्वजनिक सवारी साधन नचल्दा दैनिक ज्यालादारी गरी खानेलाई समेत समस्या हुन थालेको थियो । स्थानिय नजमा खातुनलाई बन्दाबन्दीको अवधिमा दैनिकी चलाउँन समेत धौं धौं नै परेको थियो । विरामी पर्दा औषधी किन्ने पैसा समेत नहुदाँ जोहो गरेर उपचार गर्नु पथ्यो उनले भनिन्, अहिले खेतीपातीको समय आएपछि अरु संग सापटी नै लिएर धान खेती गर्न लागेको छौ ।
समयमै मल र सिचाई नभएपछि अहिले सम्म खेती गर्न नसकेको बहुदरमाई नगरपालिका ६ गम्हरीयाका कृषक सम्सुदीन देवानले बताए । उनले भने, १२ कठ्ठा मध्ये डेढ-दुई कठ्ठा जग्गामा पम्प चलाएर पानी पटाई धान खेती गरेपनि समयमै मल नपाएपछि रोपिएको धान सुखेर पहेलो हुन थालेको छ ।
कृषी समाग्री कम्पनी प्रदेश २ का प्रादेशिक कार्यालय वीरगन्जका सहायक प्रबन्धक केदार नाथ केसीले पर्सा जिल्लामा मलको अभाव नरहेको दावी गरे । उनले भने, दुई साता अगाडी मात्र हामी संग आवद्ध रहेको ९५ वटा सहकारी मार्फत २ मैट्रिक टन युरिया, ४ मैट्रिक टन डिएपी र आवश्यकता अनुसार पोटास उपलब्ध गराएका छौ ।
चालु आर्थिक बर्षको असाढ ११ गतेसम्म हामी संग आवद्ध रहेको ९५ वटा सहकारी मार्फत १७ हजार ४ सय ६९ युरिया मेट्रिक टन वितरण गरीसकेको उनले बताए । जसमध्ये युरिया ११ हजार ५ सय १३ मेट्रिक टन, डि.ए.पी ५ हजार ७ सय ८९ मेट्रिक टन र पोटास १ सय ६६ मेट्रिक टन रहेको उनले बताए । युरिया मलको केहि अभाव भएपनि डि.ए.पी मल आउँने क्रम रहेकोले मल आउँने वित्तिकै थप वितरण हुने उनले बताए ।
कोरोना संक्रमणका कारण भएको बन्दाबन्दीले गर्दा ढिला गरी शुरु भएको धान खेतीले गर्दा जिल्लामा यो बर्ष धानको उत्पादन घट्न सक्ने कृषको अनुमान छ । गुणस्तरीय र उन्नत बीउको प्रयोगमा कमी, सिंचाइको पनि अभाव, रासायनिक मलखादको असन्तुलित प्रयोग, जलवायु परिवर्तन लगायतका कारणले धानको उत्पादकत्व घटदै जाने अनुमान कृषकको छ ।
पर्सा जिल्लामा आर्थिक बर्ष २०७६-०७७ मा ५० हजार ४६ हेक्टरमा धान खेती भएको थियो । जसमा ३ दशमलव ५ प्रतिशत मैट्रिक टन प्रति हेक्टरमा धान उत्पादन भएको छ । कुल २ लाख २७ हजार २ सय ५० मैट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो ।
