काठमाडौं : बुढ्यौलीमा तपाई कस्तो देखिनु हुनेछ भन्ने तस्बिर देखाउने ‘फेस एप’ को बारे अहिले सामाजिक सञ्जालमा चर्चा चुलिएको छ। विभिन्न मुलुकका धेरै प्रयोगकर्ताले यसको उपयोग गरिसकेका छन्। पछिल्ला केही दिनदेखि चर्चामा रहेको उक्त एपबारे कतिपयले भने चिन्ता व्यक्त गरेका छन्।
यो एप प्रयोग गरिसकेकाहरुको डेटा असुरक्षित भइसकेको विशेषज्ञहरुले बताएका छन्। अब प्रयोग नगर्न उनीहरुले चेतावनी समेत दिएको विभिन्न संचार माध्यामहरुले जनाएका छन्।
तर फेसएपले भने एउटा विज्ञप्ति जारी गर्दै प्रायः तस्बिर ‘अपलोड’ भएको ४८ घण्टापछि आफ्नो सर्भरबाट हटाइने गरेको बताएको छ। उक्त कम्पनीले प्रयोगकर्ताहरूले सम्पादन गर्न चाहेको तस्बिर मात्र आफूहरूले ‘अपलोड’ गर्ने गरेको बताएको छ।
फेसएप के हो ?
फेसएप नयाँ एप भने होइन। दुई वर्षअघि “जातीयतासम्बन्धी फिल्टर“ ल्याएसँगै यो एप चर्चामा आएको थियो। उक्त एपले कुनै निश्चित जातीय समूहका मानिसको अनुहार अर्को जातीय समूहमा परिवर्तन गर्ने प्रयत्न गरिन्थ्यो।तर त्यो विशेषताबारे नकारात्मक प्रतिक्रिया आएसँगै कम्पनी उक्त एपबाट पछि हटेको थियो।
फेसएपले भने रिसको भाव झल्केको अनुहारलाई हँसिलो वा अन्य कुनै भावमा परिणत गर्न सक्छ। र, यसले प्रयोगकर्ताको तस्बिरमा रहेको शृङ्गार शैलीमा पनि परिवर्तन ल्याइदिन सक्छ। र, यो सब आर्टि्फिशल इन्टलिजेन्स (एआई) को सहयोगले गरिन्छ। त्यस्तो कार्य एल्गोरिदमको प्रयोगमार्फा हुन्छ। जसले गर्दा कसैको मुहारमा हाँसो वा अन्य कुनै भाव प्राकृतिकजस्तै देखिने गरी प्राप्त गर्न सकिन्छ।
समस्या
एप निर्माता जोसुहा नोज्जीले ट्वीट गर्दै फेसएपले सर्वसाधारणको स्मार्टफोनबाट अनुमति नै नमागी “अपलोड“ गर्ने गरेको बताएपछि प्रश्न तेर्सिएका थिए। तर एकजना फ्रान्सेली साइबर सुरक्षा अनुसन्धानकर्ताले भने उक्त दाबीबारे अध्ययन गर्दै त्यस्तो अवस्था नरहेको पत्ता लगाएका छन्। उनको अनुसन्धानले फेसएपले प्रयोगकर्ताहरूले चाहेको तस्बिर मात्र लिने गरेको फेला पारेको थियो।
फेसएपले पनि आफूहरूले प्रयोगकर्ताहरूले पेस गरेको तस्बिर मात्र लिने गरेको बताएको छ। अन्य कतिपयले भने फेसएपले प्रयोगर्ताहरूको तस्बिरको ‘डेटा’ प्रयोग गरेर अनुहार पहिचान गर्ने एल्गोरिदमलाई थप विकसित गर्न प्रयोग गरेको हुन सक्ने शङ्का गरेका छन्। र, यो भने तस्बिर हटाइए पनि गर्न सकिन्छ।
“हामी फेसियल रिक्गनिशन ट्रेनिङ्ग अर्थात् अनुहार पहिचान गर्नका लागि तस्बिरहरू प्रयोग गर्दैनौँ,“ फेसएपका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत यारोस्लाभ गोन्चारोभले भने । “तस्बिर सम्पादन गर्नका लागि मात्रै गर्छौँ ।“
त्यति नै हो त ?
पक्कै पनि होइन । फेसएपले तस्बिर सम्पादन मात्र गर्ने भए प्रयोगकर्ताहरूको तस्बिर “क्लाउड“ मा किन “अपलोड“ गर्छ भनेर कतिपयले प्रश्न तेर्स्याएका छन्। फेसएपले प्रयोगकर्ताहरूको तस्बिर भण्डारण गर्ने “सर्भर“ अमेरिकामा राखिएको छ। फेसएप आफैँमा भने रुसी कम्पनी हो।
प्रयोगकर्ताहरू यसबारे जानकार छन् त?
केहीको हकमा भने यो सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मुद्दा हो। गोपनीयतासम्बन्धी अभियानकर्ता प्याट वाल्शले उक्त एपका गोपनीयतासम्बन्धी नीतिका केही शब्दप्रति टिप्पणी गरेका छन् जसमा प्रयोगकर्ताको “डेटा“ विज्ञापनका लागि पछ्याइन सक्ने बताइएको छ। उक्त एप गुगल एडमोबसँग जोडिएको छ जसले प्रयोगकर्तालाई गुगल ‘एड’ अर्थात् विज्ञापन प्रस्तुत गर्छ।
