काठमाडौँ । महिनावारी कुनै पनि महिलाको लागि हरेक महिना हुने सामान्य प्रक्रिया हो, यद्यपि यसको अनुभव हरेक महिलाको लागि फरक हुन्छ। वास्तवमा, आजको समयमा यो मुद्दा पहिले भन्दा धेरै खुलेर कुरा गर्न थालेको छ।
महिलाहरू विशेष महिनावारी हुँदा सेनेटरी नेपकिन प्रयोग गर्दै आएका छन् । ठुला ब्रान्ड र प्रख्यात कम्पनीहरूले नयाँ सेनेटरी नेपकिन बजारमा ल्याइरहेका छन् । आज, बजारमा सानादेखि ठुला ब्रान्डका अनगिन्ती सेनेटरी प्याडहरू फेला पर्छन् जसमा १२ घण्टासम्म दाग नहोस् भन्ने ग्यारेन्टी दिइएको छ र प्रसिद्ध सेलिब्रेटीहरूले पनि राम्रोसँग विज्ञापन गरेको देखिन्छ।
सेनेटरी प्याड उत्पादन गर्ने ठुला कम्पनीले १२ घण्टासम्म दाग नहुने ग्यारेन्टी दिन्छन् । तर के यी कम्पनीहरूले वातावरणको सुरक्षाको ग्यारेन्टी पनि दिन्छन् । किनकी अधिकांश सेनेटरी प्याडमा कम्तीमा ७०० किलोग्रामको प्लास्टिकको प्रयोग हुन्छ। यो ८०० वर्षसम्म नष्ट हुँदैन र वातावरणको लागि अत्यन्त हानिकारक छ।
विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको एक प्रतिवेदन अनुसार विश्वभर दैनिक करिब ८० करोड महिलाको महिनावारी हुने गरेको छ, जसमध्ये आज पनि ग्रामीण क्षेत्रदेखि साना सहरसम्मका धेरै महिलालाई सेनेटरी प्याडको प्रयोगबारे जानकारी छैन भने ठुलो सङ्ख्यामा महिलाको सङ्ख्या जनसङ्ख्याको एक हिस्साले सेनेटरी प्याड प्रयोग गर्दछ र यो पनि धेरै महत्त्वपूर्ण छ। समस्या वा समाधान यतिमा मात्र सीमित छैन, किनभने बजारमा उपलब्ध सेनेटरी प्याडहरूमा रक्तस्राव शोषण गर्न मध्य तहमा सुपर एब्जर्बेन्ट पोलिमर हुन्छ र बाँकी भागमा प्लास्टिक प्रयोग गरिन्छ, जुन नन(बायोडिग्रेडेबल हुन्छ। यो फोहोर फोहोरको रूपमा ल्यान्डफिलहरूमा समाप्त हुन्छ, जसले वातावरणमा ठुलो खतरा निम्त्याउन सक्छ।
सेनेटरी प्याडको फोहोर कम गर्न बायोडिग्रेडेबल नेपकिन प्रयोग गर्नु राम्रो हुन्छ। यी वातावरणका लागि राम्रो मात्र होइन, बजारमा बिक्री हुने महँगो प्लास्टिक प्याडको तुलनामा प्रयोग गर्न पनि सहज छन्। यी धेरै नरम हुन्छन् जसले छालालाई दाग हुनबाट बचाउँछ र सङ्क्रमणको डर हुँदैन। कतिपय कम्पनीले बायोडिग्रेडेबल प्याड पनि बनाएर काम गरिरहेका छन् । यद्यपि मानिसहरूलाई यसको बारेमा धेरै जानकारी छैन। यसमा काम भइरहँदा पनि अधिकांश सर्वसाधारणको पहुँच बाहिर छ ।
