काठमाडौँ । इरानले द्वन्द्वमा सैन्य हस्तक्षेप गरेको छैन, तर यस महिनाको सुरुमा इस्लामिक स्टेट आत्मघाती बम विस्फोट र यमनका हुथी विद्रोहीहरू जस्ता प्रोक्सी समूहहरूद्वारा युद्ध९सम्बन्धित आक्रमणहरू पछि कारबाही गर्न आफ्ना धार्मिक नेताहरूको दबाबको सामना गरेको छ। पश्चिमी देशहरूले इरानको तीव्र गतिमा विस्तार भइरहेको आणविक कार्यक्रमप्रति चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।
इरानले आइतबार तीन वटा उपग्रह सफलतापूर्वक अन्तरिक्षमा प्रक्षेपण गरेको जनाएको छ । उही समयमा, पश्चिमी देशहरूले आलोचना गरे र यसले इरानको ब्यालेस्टिक मिसाइल कार्यक्रमलाई अझ बढाउने डर व्यक्त गरे। मिडिया रिपोर्टका अनुसार प्रक्षेपणमा इरानको सिमोर्ग रकेटको सफल प्रयोग पनि देखियो, जुन यसअघि धेरै पटक असफल भएको थियो। इरानको यो प्रक्षेपण यस्तो समयमा आएको हो जब गाजा पट्टीमा इजरायल र हमासबीच जारी युद्धका कारण पश्चिम एसियामा तनाव बढेको छ ।
इरानको सरकारी टेलिभिजनले जारी गरेको फुटेजमा राति सिमोर्ग रकेट प्रक्षेपण गरिएको देखाइएको छ। मिडिया रिपोर्टका अनुसार प्रक्षेपण गरिएका उपग्रहहरूको नाम महदा, केहान-२ र हत्फ-१ राखिएको छ। सरकारी टेलिभिजनका अनुसार महदा एक अनुसन्धान उपग्रह हो, जबकि क्याहान र हत्फ क्रमशः ग्लोबल पोजिसनिङ र सञ्चारमा केन्द्रित नानो उपग्रह हुन्।
इरानका सूचना तथा सञ्चार प्रविधि मन्त्री इसा जरेपुरले महदाबाट पृथ्वीमा संकेत प्राप्त भइसकेको बताए । फुटेजमा आइतबार प्रक्षेपण गरिएको रकेटमा फारसीमा लेखिएको वी क्यान (हामी क्यान) नारा देखाइएको छ, सम्भवतः अघिल्लो असफलताहरूको सन्दर्भ। सिमोर्ग दुई चरणको तरल इन्धनयुक्त रकेट हो जुन इरानीहरूले उपग्रहहरूलाई पृथ्वीको तल्लो कक्षामा प्रक्षेपण गर्न डिजाइन गरेको हो।
अमेरिकाले यसअघि इरानको स्याटेलाइट प्रक्षेपणले संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्को प्रस्तावको उल्लङ्घन गरेको र आणविक हतियार पुर्याउन सक्ने ब्यालिस्टिक मिसाइलसँग सम्बन्धित कुनै गतिविधि नगर्न भनेको थियो। इरानको ब्यालेस्टिक मिसाइल कार्यक्रमसँग सम्बन्धित राष्ट्रसङ्घले लगाएको प्रतिबन्ध गत अक्टोबरमा सकिएको थियो।
इरानका अपेक्षाकृत नरमपन्थी पूर्व राष्ट्रपति हसन रुहानीको नेतृत्वमा इस्लामिक गणतन्त्रले पश्चिमसँगको तनाव बढ्ने डरले आफ्नो अन्तरिक्ष कार्यक्रमलाई सुस्त बनाएको थियो। सन् २०१५ मा रुहानी र विश्वका शक्तिशाली राष्ट्रहरूसँग भएको आणविक सम्झौता रद्द भएपछि अमेरिकासँग वर्षौँदेखि तनाव जारी छ ।
