काठमाडौँ । लामो समयदेखि सफाइ अभियान सञ्चालन गरे पनि बाग्मती नदीमा फोहर फाल्न रोकिएको छैन। अभियानकर्मी किशोरसिंह शाहीले अधिकार सम्पन्न बाग्मती सभ्यता एकीकृत विकास समितिले निर्माण गरेको भकारी एवम् चौरमा बसी गुह्रेश्वोरी मन्दिर अगाडि गौरीघाट नजिकैको नदी किनारमा फोहोर फाल्ने काम नियमित भएको बताए।
उनका अनुसार अझै पनि बाग्मती नदीमा मोटरका पार्टपूर्जा, बियरका क्यान, मोटर साइकलका टायर, घरबाट निस्किने फोहर फाल्ने गरिएको पाइएको छ। सफाइको मुख्य जिम्मेवारी स्थानीय सरकारको भए पनि काठमाडौँ महानगरपालिकालगायत काठमाडौँ उपत्यकाका अन्य नगरपालिकाले काम गर्न सकेका छैनन्।
स्थानीय सरकारले फोहर फाल्नेलाई दण्ड जरिवाना नगरेसम्म नदी सफाइ अभियान सफल नहुने उनको अनुभव छ। बाग्मती सफाइ महाअभियानले विसं २०७० जेठ ५ मा सफाइ सुरु गरे पनि ३ वटै तहका सरकारले प्रभावकारी रुपमा काम नगर्दा अभियानकर्मीले दुःख प्रकट गरेका छन्।
बाग्मती सफाइ अभियानको ५०५औँ हप्तामा आज गौरीघाट नजिकै अधिकार सम्पन्न बाग्मती समितिका अध्यक्ष उद्धवप्रसाद तिमिल्सिना, अधिकार सम्पन्न बाग्मती समितिका कर्मचारी, तिलगङ्गा महिला समूह एवम् बाग्मती अभियानकर्मीले सफाइ गरी एक दशमलव ५ मेट्रिक टन नकुहिने फोहर व्यवस्थापन गरेका छन्।
सफाइ अभियानबाट उठाइएको फोहर काठमाडौँ महानगरपालिका वातावरण विभाग टेकुको ट्रकमा हालेर व्यवस्थापन गरिएको छ। अर्को शनिबार आगामी माघ ७ गते पनि गौरीघाट क्षेत्रमै सफाइ गरिने जनाइएको छ। ‘राष्ट्रका लागि हप्ताको २ घण्टा स्वयंसेवा’ भन्ने नाराका साथ प्रत्येक हप्ताको शनिबार बिहान ७ः३० बजेदेखि ९ः३० बजेसम्म २ घण्टा नदी सफाइ हुँदै आएको छ।
विसं २०७० जेठ ५ गतेदेखि सुरु भएको बाग्मती सफाइ महाअभियानले यसका सहायक नदी सफाइ गर्नसमेत जागरुक बनाएको छ। काठमाडौँ उपत्यकामा बाग्मतीका सहायक नदीसँगै चक्रपथका विभिन्न क्षेत्रमा गरी २० स्थानमा सफाइ भइरहेको छ।
यसैगरी उपत्यका बाहिर मुख्य सहर, नदी र सांस्कृतिक सम्पदास्थलमा सफाइ भइरहेको छ। उपत्यका र बाहिर गरी हाल १०७ स्थानमा सफाइ भइरहेको जनाइएको छ। बाग्मती सफाइ महाअभियान सुरु भएदेखि प्रत्येक हप्ता शनिबार निरन्तर जारी छ। जाडो, गर्मी, वर्षा, चाडपर्व, भूकम्प, नाकाबन्दी कोरोना महामारीजस्ता प्रतिकूल अवस्थामा पनि सफाइ निरन्तर छ।
हप्तामा २ घण्टा देशसेवाका लागि स्वयंसेवा भन्ने नाराका साथ अभियानकर्मी न नदी किनारमा उत्रने गरेका छन्। काठमाडौँ उपत्यकामा बाग्मती नदीका सबै सहायक नदीमा सफाइ अभियान सुरु भइसकेको छ। अभियानलाई स्थानीय सरकारले साथ नदिँदा भने प्रभावकारिता बढ्न सकेको छैन।
